De Voorjaarsnota van de provincie Zuid-Holland is de eerste tussenbegroting van dit college.

Het onderscheidt zich van eerdere Voorjaarsnota’s, omdat deze beleidsrijk is. Dat wil zeggen dat in deze nota de ambities uit het coalitieakkoord zijn verwerkt. Ook is erin opgenomen hoe Gedeputeerde Staten 150 miljoen euro uit de reserves investeren om te werken aan de ambities uit het coalitieakkoord. Denk aan projecten in het kader van wonen, werken, wind en water.

De Voorjaarsnota laat zien hoe het ervoor staat met de inkomsten en uitgaven van de provincie. En of het nog in lijn loopt met de begroting van 2024. Tegelijk met de Voorjaarsnota is de Kadernota 2025-2028 gepresenteerd. De Kadernota schetst het financiële en beleidsmatige kader dat wordt gebruikt als uitgangspunt voor de Begroting 2025, die komend najaar komt.
De Voorjaarsnota laat een stijging zien in lasten ten opzichte van de Begroting 2024 van 965 miljoen euro naar 1.009,6 miljoen euro. De baten bedragen 913,3 miljoen euro en zijn daarmee 32,4 miljoen euro hoger ten opzichte van de baten van 880,9 miljoen euro zoals opgenomen in de Begroting 2024. Het verschil van 96,3 miljoen euro wordt gedekt door het inzetten van bestemmingsreserves en de algemene reserve.

Van de eenmalige beschikbare middelen van 150 miljoen euro uit het coalitieakkoord is na de Voorjaarsnota circa 112,5 miljoen euro ingezet in/voor de periode 2023-2028. Het resterende bedrag van 37,5 miljoen kan nog worden ingezet gedurende deze coalitieperiode. Naast investeringen wil dit college een structureel sluitende begroting.
‘Dat vraagt een kritische beoordeling over het verlagen van kosten, dan wel het verhogen van inkomsten. Het vraagt van het college komende jaren scherpe keuzes te maken’, aldus Mariëtte van Leeuwen, gedeputeerde Financiën.

Waarvoor zet men 150 miljoen euro onder andere in?
De ‘gemiddelde’ Zuid-Hollander heeft het goed. Maar niet iedereen komt mee en dat is zorgelijk: de brede welvaart van veel van onze inwoners is beduidend lager dan elders in het land. Daarom gaan wij de komende maanden actief aan de slag met een agenda Brede Welvaart.
Onder brede welvaart valt ook goede gezondheid. De provincie wil een stevige positie innemen ter bevordering daarvan. Daarvoor werken we samen met diverse universiteiten en hogescholen binnen het Healthy Society programma. Dit wordt de komende jaren uitgebreid met mbo-scholen en gemeenten. Ook hebben we een samenwerkingsagenda met de vier GGD’en. Voedsel is hierin een belangrijk element: gezonde voeding draagt bij aan de gezondheid en het verbindt.

Voor voedselzekerheid ondersteunen we onder andere agrarische ondernemers met de ontwikkeling richting een volhoudbare landbouw, die bijdraagt aan beheer en behoud van onze karakteristieke landschappen. Zo krijgt het landbouwcollectief Boeren met Perspectief een impuls om in hun Fieldlab Groene Hart verder te werken aan een betrouwbaar systeem dat ammoniak-emmissie realtime meet. Met die informatie kunnen agrariërs hun bedrijfsmanagement optimaliseren.
In Zuid-Holland zoeken veel mensen een geschikte woning. Wij stellen daarom incidenteel 3,8 miljoen euro beschikbaar om de bouw van nieuwe woningen een extra steuntje in de rug te geven. Om te zorgen dat we een welvarende provincie blijven, werken we de ‘Ruimtelijke Koers’ verder uit.

Daarbij houden we rekening met natuurbehoud, -herstel en -bescherming. Het realiseren van het Nationaal Natuurnetwerk, de agenda natuurinclusief en het Zuid-Hollands Programma Landelijk Gebied is nodig voor de leefbaarheid voor mens, dier en plant.
Een eerlijke energietransitie is daarbij essentieel. Klimaatverandering, stroomtekorten en internationale spanningen maken het werken aan schone, betaalbare en eigen energievoorziening nog belangrijker. Met gemeenten werken we samen aan de realisatie van energiebesparing, duurzame warmte en schone stroom van eigen bodem.

"Als provincie kiezen wij voor een economie die duurzaam, innovatief en inclusief is. Met een gezond en aantrekkelijk vestigingsklimaat, dat ruimte biedt aan ondernemerschap. Van corporate tot startup en in alle regio’s. We zetten in op nog meer samenwerking met onze 50 gemeenten om de uitdagingen waar we voor staan aan te pakken en op te lossen.
Ook de industrie verduurzaamt en de provincie ondersteunt daarbij. Dit doen we onder andere met financiële ondersteuning voor de realisatie van netwerken zoals het Botlek Stoomnetwerk. Met de regionale partners van het Maritieme Delta Netwerk werken we vanuit de Regionale Maritieme Agenda aan het versterken van onze koploperspositie in de maritieme sector.

Water is dé blauwe ader door onze provincie en vervult een belangrijke rol in sectoren zoals woningbouw, natuur, land- en tuinbouw, industrie en recreatie. We werken samen met onder andere waterschappen en ondernemers uit de land- en tuinbouw aan de kwaliteit van het water in onze sloten, beken en meren. Samen met onze drinkwaterbedrijven werken we aan beschikbaarheid van drinkwater, nu en in de toekomst.
Omdat de opgaven van Zuid-Holland grensoverschrijdend zijn, zoeken we aansluiting met vergelijkbare Europese regio’s om onze positie internationaal te versterken.
Zo ook wat bereikbaarheid betreft. We dragen bij aan verplaatsing van vrachtvervoer over de over naar het spoor en de binnenvaart. Dit zorgt voor betere doorstroming en minder uitstoot. We zetten ons in voor de komst van een internationale vrachttrein voor vers voedsel van Valencia, via Rotterdam, naar Oslo.

In Zuid-Holland ronden we een aantal grote projecten af zoals deel twee van de Rijnlandroute deze zomer: de N434 inclusief de Corbulotunnel. Voor het slot, de Europaweg, staat de bouwer in de startblokken. De verbreding van de N211 Wippolderland (Westland) is naar verwachting klaar in 2027. Op de MerwedeLingeLijn tussen Dordrecht en Geldermalsen rijden in 2027 nieuwe treinen."

Nuchter begroten
Een ambitieuze lijst, waarbij ook een nuchtere begroting hoort. "Het is de ambitie van dit college om ook op de lange termijn daarvoor te zorgen. Inkomsten en uitgaven moeten in evenwicht zijn, aldus Van Leeuwen. ‘We zien dat er jaarlijks geld overblijft op de jaarrekening, dit betekent dat we bij het begroten meer rekening moeten houden met de realisatie- en uitvoeringskracht van onze organisatie. Daarbij is het een belangrijk gegeven wat onze partners in het veld kunnen realiseren. We zien in de praktijk dat schaarste van invloed is op de realisatiekracht."

De Voorjaarsnota is te vinden op www.begrotingzuidholland.nl onder het kopje Begrotingsbijstelling.