Op zondag 4 augustus werd het winkelend publiek in Den Haag wakker geschud door een demonstratie van Extinction Rebellion (XR).

De demonstranten stonden met banners voor verschillende kledingzaken, deelden flyers uit en gaven een speech door een megafoon. Ook gaven ze kleding weg, als alternatief voor fast fashion, wat het klimaat en mensenrechten schaadt.

Brommerige managers
De groep, die zichzelf Guerrilla Fashion noemt, hing het afgelopen jaar in meer dan honderd kledingwinkels in Nederland en Duitsland tweedehands kleren in winkels, tussen de kleding van de winkels zelf, bedoeld voor klanten om gratis mee te nemen. Deze zondag gaven ze de kleding weg vóór de winkels, in het zicht, met de nodige furore. Maar liefst veertien winkels, waaronder H&M, Primark en Zara, worden aangedaan door het bonte gezelschap.
Woordvoerder Olax: "We hebben een hoop mensen blij kunnen maken met onze vorige acties, maar het deed toch elke keer weer een beetje pijn als we merkten dat brommerige managers onze preloved kleding in de prullenbak gooiden. We gaan de twee vormen nu naast elkaar blijven uitvoeren."

Daar zakt je broek van af!
De mode-industrie is verantwoordelijk voor tot wel 8% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dat is vergelijkbaar met de uitstoot van de hele Europese Unie. Er zijn momenteel op onze planeet genoeg kleren voor de komende zes generaties.
Het staat geschreven op de benen van een paspop, die luistert naar de naam "Jack van den Broek." Een Guerrilla Fashionista draait aan een hendel om de broek van Jack naar beneden te laten zakken, waardoor steeds meer en ergere feiten over de mode-industrie tevoorschijn komen. "Daar zakt je broek van af," krijgt wie geïnteresseerd de benen bestudeert te horen.

Tot de rafels erbij hangen
Door een megafoon klinkt een speech, waarin naast voor de klimaatcrisis ook aandacht gevraagd wordt voor de arbeidsomstandigheden van de mensen die, overwerkt en onderbetaald, de kleding produceren voor de fastfashionketens. "Maar ook de medewerkers in de winkels om ons heen werken voor minimumloon, op onregelmatige tijden, tot de rafels erbij hangen, terwijl de CEO's duizenden euro’s van onze overheid krijgen voor elke medewerker die ze op minimumloon weten te houden," klinkt er. De vier eisen van Guerrilla Fashion aan de fastfashionwereld worden genoemd: 1. Vertel de waarheid; 2. Stop de overproductie; 3. Behandel werknemers eerlijk; 4. Promoot duurzame alternatieven.

Internationale actie
Guerrilla Fashion begon in december 2023 met zes Haagse rebellen, die uit woede en wanhoop over fast fashion, en uit liefde voor de planeet, met het idee: "Zou het niet mooi zijn als kledingwinkels gratis preloved kleding aan zouden aanbieden?" Gandhi zei ooit: "Be the change that you wish to see in the world," en zo begon het balletje te rollen. Acht maanden later zijn er meer dan dertig steden in Nederland aangesloten, en ook in de rest van Europa komt de actie gestaag steeds vaker in beeld. Fast fashion is een wereldwijd probleem, is de gedachte, dus is over de hele wereld actie nodig.

Met nog veel meer!
De actie in het Haagse stadscentrum was aangemeld bij de gemeente Den Haag. Van tevoren is de groep door de politie verteld "dat het gemeentelijk demonstratiebeleid een dergelijke demonstratie niet toestaat." Demonstreren is volgens het gemeentebeleid in het winkelgebied "slechts toegestaan met een maximum van 10 personen."
Zo'n ongefundeerde beperking van het demonstratierecht druist in tegen het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, en de rebellen lieten de politie van tevoren weten dat ze zich daar niet aan zouden houden. Ook het aanmelden van een demonstratie zelf, wat volgens politie en gemeente zogenaamd verplicht heet, is volgens het Europees Hof niet nodig. Het is de taak van de gemeente en de politie om elke demonstratie zo goed mogelijk te faciliteren. Dat geldt voor een A12-blokkade net zo goed als voor een actie waarbij kleding weggegeven wordt.

Een enthousiaste Guerrilla Fashionista zegt na afloop: "De demonstratie aanmelden was een experiment. Of we het een volgende keer weer doen, daar gaan we het nog over hebben. Maar zolang deze winkels nog open mogen blijven, komen we terug, met nog veel meer!"

Wat is Extinction Rebellion?
Extinction Rebellion is een mondiale burgerbeweging die zich inzet om het leven op aarde te behouden. Rebellen van XR zetten druk op overheden en bedrijven – met vreedzame, creatieve en ontregelende acties – om te zorgen dat deze in actie komend tegen de klimaat- en ecologische crisis. Sinds de oprichting in 2018 is XR een van de snelst groeiende burgerbewegingen ter wereld. XR brengt gewone mensen, uit alle delen van het land en van alle leeftijden, bij elkaar. In Nederland maakt een grote meerderheid zich zorgen over het leven van huidige en toekomstige generaties. Deze tendens is terug te zien in de beweging; iedere maand zijn er meer lokale XR-groepen actief.


Door: Peter van der Aar.
Bron: persbericht Guerrilla Fashion.