De activisten verspreiden de olie omdat zij aan willen tonen dat fastfashion een fossiele industrie is.
Er wordt aangegeven dat Primark een fastfashionwinkel is.

Op vrijdag 29 november rond het middaguur vond de actie plaats.
Er werd door 2 activisten van Extinction Rebellion enkele tientallen liters olie uitgegoten over de ingang van de Primark. Klanten die naar binnen willen, moeten door een zwarte olie-achtige substantie stappen.
De gedachte daarachter: Als ze dat doen, helpen ze mee de winkel smeriger te maken.


Nog smeriger
Olax Outis, één van de actievoerende rebellen, geeft aan dat het eigenlijk niet nog smeriger kan: “Primark is één van de smerigste bedrijven op onze planeet, als het gaat om het verbruik van fossiele brandstoffen en de daarbij behorende CO2-uitstoot.”
Na de olie-, kolen- en gasindustrieën, levert de mode-industrie de grootste bijdrage aan de klimaatcrisis, met een verantwoordelijkheid voor tot wel 8% van de wereldwijde broeikasgasuitstoot. Dat is vergelijkbaar met de totale uitstoot van de Europese Unie, en meer dan alle vliegtuigen en schepen ter wereld uitstoten.
Primark is één van de grotere fastfashionbedrijven. Het Ierse dochterbedrijf van ABF stoot jaarlijks miljoenen tonnen CO2 uit, deels door de transport van kleding en materialen uit voornamelijk Zuid-Oost-Azië, maar voornamelijk door het groeiend gebruik van polyester, een kunststof die van aardolie gemaakt wordt.

Uitwasbaar
Olax legt uit dat de olie die gebruikt wordt voor de actie, uitwasbaar is. “Het is een mix op basis van plantaardige ingrediënten. Ik heb witte lakens en handdoeken die erin gedrenkt zijn geweest weer keurig wit uit de wasmachine gehaald.” Vernieling is niet de bedoeling van de actie, en het publiek beschadigen al helemaal niet. In een flyer die al vóór de plas olie uitgedeeld wordt staat dit in de in Den Haag het meest gesproken talen uitgelegd.
Onder de olie is een plastic zeil gelegd om te voorkomen dat de olie de vloer intrekt. Bij de buitendeur zijn gele bordjes gezet met “Pas op! Glad!” De demonstranten houden zich daarmee aan hun plicht rekening te houden met de volksgezondheid.


Zelfverdediging
De twee activisten claimen dat de vreedzame actie tegen de fastfashiongigant zelfverdediging is. “Primark versnelt ons uitsterven,” staat te lezen op de flyer die uitgedeeld wordt. Die boodschap is niet alleen aan deze winkel of dit bedrijf gericht, want geëist wordt: “...dat Primark en alle andere fast fashion-bedrijven onmiddellijk stoppen met het produceren van kleding, of overstappen op een duurzaam alternatief, zoals het verkopen van tweedehandskleding of het recyclen van 100% van de materialen voor nieuwe kleding.”

Economische schade
“Sleep mij maar voor het gerecht,” zegt Olax. “Ik schaam mij niet voor dat ik de wet overtreed, vandaag. Ik zou me schamen als ik het níét zou doen. Ik zou me schamen als ik een bedrijf als Primark z’n gang zou laten gaan, en me zonder slag of stoot over zou geven. Já, met deze actie brengen we economische schade toe. Vandaag zullen ze hopelijk veel minder klanten hebben dan normaal. Dat is de bedoeling. Ik wou dat ik meer kon doen, maar ik ben maar één mens.”

Victimblaming
De actie richt zich niet op het winkelend publiek. In de ogen van de actievoerders wordt de klimaatcrisis aangevoerd door bedrijven en overheden, niet door consumenten en burgers, en ligt de verantwoordelijkheid voor de oplossing dus bij diezelfde bedrijven en overheden. Overproductie, de spil waarop de fastfashionindustrie draait, heeft ertoe geleid dat er nu genoeg kleren op de wereld zijn voor de komende zes generaties, en een steeds groter deel daarvan is van polyester gemaakt. “We horen wel eens mensen zeggen: ‘Nou, dan koop je toch gewoon niet bij de Primark?’, maar dat is volkomen ten onrechte de schuld in de schoenen van de consument schuiven, die door bestoking met reclames en andere verslavende middelen gemiddeld ongeveer 50 kledingstukken per jaar koopt. Het is victimblaming,” aldus Olax.

Verder wordt aangegeven: Door kledingstukken niet alleen wekelijks weg te gooien om plaats te maken voor het nieuwste van het nieuwste, forceren Primark en andere fastfashionketens een afzetmarkt voor goedkope kleding van waardeloze kwaliteit. Dat goedkoop duurkoop is, is voor Primarkklanten niet duidelijk.


Einde van de mensheid
“We laten ons niet wegjagen. Dit is een rechtmatige demonstratie, ook al zijn we burgerlijk ongehoorzaam. Dit bedrijf bedreigt onze levens, en die van de mensen van wie wij houden. Als we bedrijven als Primark hun gang laten gaan, betekent dat het einde van de mensheid,” laat Olax weten.


Over Extinction Rebellion
Extinction Rebellion (XR) is een burgerbeweging die zich inzet om het leven op aarde te behouden. Rebellen XR willen druk op overheden voeren – met vreedzame, creatieve en ontregelende acties – om er zo voor te zorgen dat deze in actie komen tegen de klimaat- en ecologische crisis.
Extinction Rebellion werd opgericht in 2018. Zij geven aan een van de snelst groeiende burgerbewegingen ter wereld te zijn. In Nederland maakt een grote meerderheid zich zorgen over het leven van huidige en toekomstige generaties. Er zouden steeds meer locale groepen actief worden, van alle leeftijden en uit alle delen van het land. 


Extinction Rebellion wil Klimaatrechtvaardigheid voor iedereen.
Zij hebben eisen richting de overheid: 

1) Eerlijk zijn over de klimaatcrisis en de ecologische gevolgen, die het voorstaan bedreigen. Mensen bewust maken van een noodzaak tot grootschalige verandering.
2) Biodiversiteitsverlies te stoppen en verlaag de uitstoot van broeikasgassen naar netto nul in 2025. Doen wat nodig is, op een rechtvaardige manier. 
3) Oprichten van een burgerberaad dat een leidende rol speelt in de besluitvorming, zodat de burger kan beslissen over een rechtvaardige transitie. 



Redactie Midvliet
Foto: Extinction Rebellion