Vrijdag 22 augustus vond de eerste historische rondvaart over de Vliet plaats, met speciale aandacht voor het koloniale verleden van Leidschendam-Voorburg.

Onder leiding van historicus Kees van der Leer voeren belangstellenden langs diverse locaties die verbonden zijn met dit vaak verborgen stuk geschiedenis.

Sporen langs de Vliet
Tijdens de tocht wees Van der Leer op verschillende zichtbare en minder zichtbare sporen. Zo waren er buitenplaatsen waar voormalige gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië woonden, maar ook plekken die in verband stonden met slavenhandelaren. Daar tegenover staan juist huizen van bewoners die zich inzetten voor de afschaffing van de slavernij.

Een bijzonder verhaal gaat over prinses Marianne. Zij kocht in 1848 de buitenplaats Rusthof in Voorburg en bevrijdde tijdens een reis in Alexandrië een tot slaaf gemaakte jongen, die zij vervolgens meenam naar Voorburg. Het gebaar laat zien hoe zij zich inzette voor menselijkheid in een tijd waarin slavernij nog gebruikelijk was.

Ook de menagerie van Buitenplaats Voorburgse Loo, waar ooit exotische dieren uit de koloniën werden gehouden, is een tastbaar voorbeeld van het koloniale verleden in Leidschendam-Voorburg.

Daarnaast speelde Groen van Prinsterer, geboren op de Voorburgse buitenplaats Vreugd en Rust, een belangrijke rol in de nationale politiek rond de afschaffing van de slavernij. Zijn betrokkenheid maakt duidelijk dat ook de strijd voor vrijheid en gelijkheid nauw verbonden is met de lokale geschiedenis.

Initiatief van gemeente en werkgroep
De rondvaart is een initiatief van de gemeente en een werkgroep van inwoners, historici en betrokken organisaties. De gemeenteraad gaf vorig jaar opdracht om dit thema verder te onderzoeken.

Burgemeester Martijn Vroom benadrukt het belang van deze aanpak: “De raad heeft nadrukkelijk gevraagd om het koloniale verleden in kaart te brengen. Niet alleen via lezingen, maar juist op plekken waar de geschiedenis zichtbaar is. Een vaartocht over de Vliet past daar bij uitstek bij.”

De werkgroep denkt ook na over andere activiteiten, zoals culinaire proeverijen met gerechten uit de voormalige koloniën en herdenkingen. Het ministerie van OCW ondersteunt de aanpak in Leidschendam-Voorburg, omdat dit ook voor andere gemeenten een inspirerend voorbeeld kan zijn.

Meer weten
Wie meer wil weten, kan het boek De Vliet langs Leidschendam en Voorburg van Kees van der Leer raadplegen. Tijdens Open Monumentendag verschijnt bovendien een ansichtkaartenboekje van Voorburg, waarin ook sporen van het koloniale verleden worden beschreven.

De gemeente onderzoekt hoe het koloniale verleden ook een blijvende plek kan krijgen in de openbare ruimte, zodat inwoners in de toekomst nog eenvoudiger kennis kunnen maken met deze geschiedenis.

De rondvaart zelf zal nog tweemaal plaatsvinden, maar beide vaarten zijn helaas al helemaal volgeboekt.

Door: Karin van der Spek 
Verslag: Jona van der Meer
Camera en montage: Marcel Breeuwsma