Op zondag 21 januari voerde de Haagse tak van Extinction Rebellion actie tegen vier kledingzaken in het Haagse stadscentrum.

In kleine groepjes liepen de rebellen de H&M, de Primark, de Zara en de Mango in, om het winkelend publiek te informeren over de vernietigende effecten van de mode-industrie op ons klimaat, en over de onmenselijke manier waarop arbeiders door deze bedrijven behandeld worden.

Wie aan Extinction Rebellion denkt, denkt al gauw aan wegblokkades en het belagen van grote bedrijven in de olie-industrie, en dat is logisch, want dat soort disruptieve acties halen al snel het nieuws. Maar actievoeren gaat niet altijd gepaard met vlagvertoon en hoorngeschal: soms heeft een bedrijf niet eens door dat er actie tegen ze gevoerd wordt, totdat de rebellen alweer vertrokken zijn. 

Een kleine groep activisten ging op pad met een enorme berg tweedehandskleding, die bij de genoemde bedrijven in de rekken gehangen werd. Aan die kleding zaten felgekleurde labels waarop teksten stonden als “NEEM MEE!” en “Fast fashion is niet gratis. Iemand, ergens anders, betaalt de prijs!” De bedoeling is dat klanten van de winkels de gratis tweedehands kleding meenemen in plaats van iets nieuws te kopen, en misschien erdoor nadenken over hun koopgedrag en de winkels die ze ervoor uitkiezen.

Wat is er dan zo schadelijk aan kleding? Even wat feitjes op een rij
De mode-industrie is verantwoordelijk voor 8% van de uitstoot van broeikasgassen. Dat is meer dan de luchtvaart en de scheepvaart bijeen. Het is vergelijkbaar met de uitstoot van de hele Europese Unie.
2,5% van alle landbouwgrond ter wereld wordt gebruikt voor katoen. Meer dan 54 miljard liter olie wordt jaarlijks gebruikt voor de productie van synthetisch materiaal als polyester.
Fast fashion heeft een vernietigend effect op het milieu: een derde van alle microplastics in de oceanen komt van kleding, net als een vijfde van al het afvalwater op de wereld. Elk jaar komt 85% van al het textiel op stortplaatsen terecht. Dat betekent dat er iedere seconde ergens op de wereld een vuilniswagen vol kleding gedumpt wordt.

Natuurlijk draagt het bij als consumenten meer tweedehandskleding kopen, en kleding langer dragen. Maar de grote verandering moet bij de verantwoordelijke bedrijven vandaankomen, vindt Extinction Rebellion. Daarom zal deze actie herhaald blijven worden, tot die verandering zichtbaar is. Maar zichtbaarheid is een groot probleem voor deze bedrijven. Zowel Inditex (Zara, Mango), H&M als ABF (Primark) zijn notoire "greenwashers" – ze beloven allerlei prachtige duurzame verbeteringen, maar verzwijgen wat er gebeurt in de fabrieken aan het begin van de productielijn. H&M is vaker op de vingers getikt, omdat er ronduit gelogen werd over hoe duurzaam producten zouden zijn. En ondanks beloften en gedragscodes worden arbeiders over de hele wereld onderbetaald voor werkdagen van meer dan 12 uur.

De actie is gebaseerd op een idee uit Zweden, waar H&M jaarlijks meer kleding verbrandt dan er in de VS op vuilnisbelten terechtkomt (en dat is niet weinig). Vorige maand voerde Extinction Rebellion Den Haag een vergelijkbare actie uit, toen met maar zes rebellen. Het succes daarvan bereikte ook andere takken in het land, die zich hierdoor laten inspireren. Er worden in de Haagse groep ambitieuze plannen gesmeed om de actie uit te breiden en de hele wereld erbij te betrekken, maar dat er herhaling plaatsvindt, is inmiddels duidelijk. Net als bij de bekende wegblokkades, wordt ook deze actie afgesloten met de belofte: “We komen terug met nog veel meer!”


Door: Peter van der Aar.
Bron en foto's: persbericht XR.